گوانتاناموی جدید این بار همچون زندان‌های مخفی سیا، نه در اروپا ست و نه در آمریکای لاتین، که در آسیا و در کشور بحران زده افغانستان است.
این زندان مخوف در شهر باستانی بگرام در نزدیکی استان چاریکا واقع است.
زندانی که توسط نیروی هوایی ایالات متحده پس از تهاجم نظامی به افغانستان در سال 2001 دایر شد، پیش از این به‌عنوان مرکزی موقتی با هدف بررسی برخی امور عملیاتی استفاده می‌شده اما در حال حاضر بیش از 630 زندانی در خود جای داده‌است که این میزان تقریباً 3 برابر زندانیان گوانتاناموست.
در سال 2005 و درپی انتشار گزارش‌هایی مستدل از کشته شدن زندانیان، شکنجه و از همه جالب‌تر مفقود شدن برخی از اسرا، قرار شد این زندان در اختیار حکومت افغانستان قرار گیرد اما به لطف مجموعه‌ای از اشتباهات قانونی، اداری و دولتی، کنترل این زندان مخوف همچنان در دست نیروهای آمریکایی است.
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ اخیرا گزارشی تأسف‌بار درباره ادامه بدرفتاری و نقض حقوق بشر در این زندان ارائه داده‌است که واکنش‌های بین‌المللی بسیاری را دست کم در جوامع آزاد موجب شد.
در این گزارش آمده است با زندانیان این پایگاه رفتاری به شدت زننده می‌شود؛ جمعیت بسیار زیاد زندانیان در فضایی کوچک، مشکلات بسیاری را موجب شده‌است؛ فقدان اطلاعات روشن درباره بازداشت شدگان، جلوگیری از حضور وکیل، نگهداری آنها در سلول‌های انفرادی، ممانعت از مراوده زندانیان با یکدیگر و در برخی موارد رفتار وحشیانه با آنها نیز از دیگر موارد مطرح شده در این گزارش است.
این کمیته در گزارش خود نتیجه‌گیری می‌کند کنوانسیون ژنو به کرات در این زندان لغو شده و می‌شود.
هینا شمسی – فعال وابسته به اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا- در این باره به پایگاه اینترنتی «ضد جنگ»گفت: شرایط زندان بگرام اگر بدتر از گوانتانامو نباشد بی‌تردید به همان وخامت است.
وی با بیان اینکه این‌گونه مکان‌ها، جایگاه ایالات متحده را در عرصه بین‌الملل به شدت متزلزل کرده است، تصریح کرد: هنگامی که یک زندانی در بازداشت نیروهای آمریکایی است، در واقع ارزش‌ها و اصول آمریکایی به شدت مورد سنجش قرار می‌گیرد و ابوغریب‌ها، گوانتاناموها و اکنون بگرام‌ها خدشه‌ای جبران ناپذیر به وجهه ما در سطح جهانی وارد ساخته‌است.
این فعال حقوق بشر در ادامه تأکید کرد:گزارش‌هایی نظیر گزارش صلیب سرخ، ما را به شدت در گردابی که در آن گرفتار آمده‌ایم فرو می‌برد. دولت بوش بجای آنکه با کاهش تعداد بازداشت شدگان گوانتانامو در پی بهبود این وضعیت باشد، مواردی جدید در افغانستان را به راه می‌اندازد.
وجود زندان بگرام برای نخستین بار در سال 2005 و در پی افشاگری روزنامه نیویورک تایمز درخصوص گزارش 2000 صفحه‌ای نظامی، فاش شد.
در آن گزارش به مرگ 2 غیرنظامی در یکی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در افغانستان(همان بگرام) اشاره شد که علت مرگ نامعلوم اعلام بود. دانیل مک نیل- فرمانده وقت نیروهای آمریکایی در افغانستان- در این باره مدعی شده‌بود دلیل مرگ عوامل طبیعی بوده‌است!
به هر حال شاید دیگر رسوایی مدنی در بگرام چندان عجیب نباشد. افکار عمومی دنیا چند سالی است که با این‌گونه رسوایی‌های ایالات متحده آشنا هستند.
اگرچه آنچه در بگرام می‌گذرد، دست کمی از فاجعه ابوغریب ندارد اما افکار عمومی جهان به این‌گونه رفتار آمریکا برای دست‌یابی به اهداف خود عادت کرده‌است و این یعنی سقوط آزاد ارزش‌های آمریکایی.
